کرم ضد آفتاب ، بررسی انواع آن و روش استفاده

 کرم ضد آفتاب چیست ؟

کرم ضد آفتاب نوعی محصول موضعی است که به جهت محافظت از پوست در مقابل نور خورشید استفاده می شود.  این محصول به محافظت در برابر آفتاب سوختگی و مهم تر از همه از سرطان پوست کمک می کند زیرا بخشی از اشعه ماوراء بنفش خورشید (UV) را جذب یا منعکس می کند. اشکال کرم ضد آفتاب به صورت لوسیون، اسپری، ژل، فوم، پودر و دیگر محصولات موضعی در بازار موجود می باشند.

انواع ضد آفتاب

کرم های ضدآفتاب به دو دسته  فیزیکی ( یا معدنی) و  شیمیایی تقسیم بندی  می شوند:

ضد آفتاب فیزیکی

اصلی ترین ماده فعال  کرم ضدآفتاب فیزیکی  ، فیلترهای فیزیکی و یا معدنی است.  عملکرد این کرم ها بدین صورت است که اشعه UV  را جذب سپس بازتاب و از سطح پوست پراکنده می کنند. در واقع مواد موجود در کرم ضد آفتاب فیزیکی،  نوعی سپر محافظتی روی پوست ایجاد می کنند و مانع از نفوذ اشعه ماوراء بنفش به پوست می شود.

فیلترهای فیزیکی مورد استفاده در تهیه ضد آفتاب های فیزیکی که از مواد معدنی ساخته شده اند عبارتند از : اکسید روی و دی اکسید تیتانیوم.

نکات مثبت:

• در گروه ضد آفتاب های طیف وسیع قرار دارد و از پوست  در برابر اشعه UVA و UVB محافظت می کند .
• نیازی به صبر کردن ندارد و بلافاصله پس از  استفاده، از پوست در برابر نور خورشید محافظت می کند.
• گرفتگی منافذ پوست در آن احتمال کمتری دارد  و جهت پوست های مستعد آکنه ایده آل است.
• ماندگاری بالا

نکات منفی:

• بهنگام مرطوب شدن  یا  تعریق پوست عرق ، دوام نمی آورد. لذا بیشتر نیاز به استفاده مجدد دارد.
• احتمال دارد یک رد سفید از خود روی پوست به جا بگذارد.
• چتانچه به درستی استفاده نشود، احتمال محافظت کمتر در آن وجود دارد.  زیرا اشعه UV توانایی این را دارد که  بین مولکول های کرم ضد آفتاب نفوذ و وارد پوست شود.

ضدآفتاب شیمیایی

اصلی ترین ماده فعال کرم ضدآفتاب شیمیایی ، فیلترهای شیمیایی است. مواد موجود در کرم های ضد آفتاب شیمیایی با جذب انرژی اشعه ماوراء بنفش آن را به گرمای پراکنده در پوست تبدیل می کنند. فیلترهای شیمیایی مورد استفاده در تهیه ضد آفتاب های شیمیایی عبارتند از: آووبنزون، اکتینوکسات، اکتوکریلن و اکسی بنزون.

نکات مثبت:

• به مقدار کمتری از آن  جهت محافظت از پوست نیاز است.
• بخاطر لطافت بیشتر ، راحت تر روی پوست پخش می شود.

نکات منفی:

• برای اثرگذاری حدود ۲۰ دقیقه زودتر باید استفاده شود.
• به دلیل ترکیبات متعدد احتمال ایجاد حساسیت و سوزش پوست  در آن بیشتر است.
• احتمال تحریک برای انواع پوست های حساس درSPF های بالاتر ، بیشتر است.
• در برابر نور مستقیم UV زودتر کم اثر می شود، بنابراین به دفعات بیشتری باید استفاده شود.
• احتمال مسدود نمودن  منافذ پوست های چرب در آن بیشتر است.

 SPF در کرم ضد آفتاب

SPF  در واقع همان فاکتور محافظت در برابر آفتاب می باشد. SPF  موجود در کرم ضد آفتاب،   از تابش نور خورشید به پوست جلوگیری می کند. اشعه های خورشید دو نوع UVA و UVB ساطع می شود. تابش اشعه UVA منجر به علائم پیری در پوست مانند چین و چروک و افتادگی  می گردد. از طرفی تابش اشعه UVB   سرطان زا بوده و اغلب آفتاب سوختگی ها را سبب می شوند. همچنین اشعه UVA می تواند پرتوهای UVB را واکنش پذیرتر نموده ، که ترکیب این دو با هم، می تواند کشنده باشد.

درجه SPF  با افزایش دفاع طبیعی پوست نسبت به تابش اشعه خورشید برابری می کند. مثلا، کرم ضد آفتاب با SPF 15  تقریبا ۱۵ برابر بیشتر از پوست معمولی بدون ضد آفتاب، از آن محافظت می کند. بنابراین، هرچه SPF  ، بیشتر باشد به همان نسبت  محافظت آن از پوست بیشتر است.

در کرم ضد آفتاب با طیف گسترده ، از نوعی ضد آفتاب استفاده می گردد که هر دو اشعه UVA و UVB را مسدود می کند.

روش صحیح استفاده از ضد آفتاب

تحت هر شرایطی یاسد استفاده اط کرم ضد آفتاب را در اولویت قرار دهید. پوست همیشه تحت اشعه مضر فرابنفش قرار دارد حتی اگر هوا ابری باشد. بنابراین، هرگز استفاده از کرم های ضد آفتاب را فراموش نکنید.

در ادامه نکات موثر در استفاده صحیح  از کرم های ضد آفتاب را یادآوری می کنیم:

• از کرم ضد آفتاب قبل از بیرون رفتن از خانه استفاده کنید.

کرم ضد آفتاب برای اینکه جذب پوست شود به زمان نیاز دارد. برای همین چنانچه پس از قرار گرفتن در معرض نور خورشید از ضد آفتاب استفاده نمایید، مطمئناً اثر زیادی را مشاهده نخواهید کرد. بهتر است ضد آفتاب را پانزده یا بیست دقیقه قبل از بیرون رفتن از خانه و قرار گرفتن زیر اشعه ماوراء بنفش استفاده نمایید. تا از پوست خود در برابر اشعه های مضر و پیامدهای آن محافظت کنید.

• ضد آفتاب به اندازه کافی استفاده نمایید.

یکی از شایع ترین دلایلی که باعث عدم اثربخشی کرم های ضد آفتاب  می شود، استفاده نکردن به مقدار کافی است.  برای استفاده از ضد آفتاب خساست به خرج ندهید. برای محافظت مناسب در برابر نور خورشید، استفاده از مقدار زیادی ضد آفتاب توصیه می شود.  کرم را به آرامی روی پوست خود بمالید و منتظر بمانید تا کاملاً جذب شود.

• قبل از استفاده از  کرم ضد آفتاب ، پوست را تمیز و عاری از آلودگی نمایید.

• استفاده از کرم ضد آفتاب در سراسر بدن لازم و ضروری است.

چنانچه نسبت به  محافظت از پوست سایر اعضای بدن غفلت نمایید. دچار برنزه شدن و آفتاب سوختگی در سایر قسمت های بدن می شوید. در نتیجه  هرگز استفاده از ضد آ فتاب را برای  گردن، لب ها ، بازوها، پاها، گوش ها ی خود  فراموش نکنید.

• تمدید ضد آفتاب فراموش نشود.

اکثر مردم بعد از گذشت چند ساعت دیگر از کرم های ضد آفتاب استفاده نمی کنند و بنابراین استفاده مجدد کرم های ضد آفتاب بعد از چند ساعت یا پس از شنا یا تعریق بسیار مهم است.  تا قربانی اشعه های مضر UV  نشوید. بهتر است تمدید  ضد آفتاب هر دو تا سه ساعت یکبار در طول روز باشد.

• در خانه هم باید از ضد آفتاب استفاده نمایید.

برای داشتن  پوستی جوان و درخشان بهتر است، صبح که از خواب بیدار می شوید از کرم ضد آفتاب استفاده نمایید.  چراکه منبع تابش اشعه ماوراء بنفش می تواند از پنجره اتاقتان از صفحه نمایش کامپیوتر و گرما یا تابش ناشی از پخت و پز نیز باشد. همه ی این موارد باعث تحریک ملانوسیت های پوست می گردد. اما استفاده از کرم ضد آفتاب می تواند از این امر جلوگیری کند.

عوارض ناشی از مصرف کرم ضد آفتاب

• گاهآ واکنش های آلرژیک

به دلیل وجود برخی از مواد شیمیایی در کرم های ضد آفتاب مانند عطرها و مواد نگهدارنده امکان تحریک پوست مانند قرمزی، تورم، سوزش و خارش وجود دارد.

• تشدید آکنه

برخی مواد شیمیایی موجود در محصولات ضد آفتاب می تواند مشکل پوست مستعد آکنه را بدتر کند. در این صورت بهتر است از ضد آفتاب های غیر کمدوژنیک و غیر روغنی را استفاده نمایید.

• ایجاد حساسیت در چشم

ورود کرم  به چشم ، گاها درد و سوزش را سبب شود. چنانچه کرم ضد آفتاب در چشمان شما نفوذ کرد ، آن ها را با آب خنک بشویید یا به پزشک مراجعه کنید.

• افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان

به دلیل دارا بودن برخی مواد شیمیایی می تواند اثرات استروژنیک روی سلول های سرطانی پستان داشته باشند. همچنین برخی از آنها می توانند بر سطح استروژن خون تأثیر بگذارند.

• ایجاد عفونت در فولیکول های مو

استفاده طولانی مدت از کرم های ضد آفتاب می تواند سبب ایجاد عارضه های خارش دار روی پوست گردد.  که منجر به ایجاد بثورات قرمز  و برآمده شوند. برخی  اوقات، این بثورات به تاول های پر از عفونت در اطراف فولیکول های مو تبدیل می گردند.