سندرم پیش از قاعدگی (PMS) چیست ؟
سندروم پیش از قاعدگی یکی از بیماری های بسیار شایع زنان است. علائم PMS (premenstrual syndrome) بیش از ۹۰ درصد زنان در سن قاعدگی را درگیر می‌کند. سندرم پیش از قاعدگی (PMS) بیماری است که بر احساسات، سلامت جسمی و رفتار یک زن در روزهای خاصی از چرخه قاعدگی، به عبارتی درست قبل از شروع قاعدگی، تأثیر می‌گذارد.
PMS در واقع یک بخش طبیعی از چرخه قاعدگی هر زن تلقی می‌شود. هیچ شکی نیست که علائم PMS برای بیماران بسیار رنج‌آور است و از هر نوع برنامه‌ی غذایی تأثیر می‌گیرد.
علت سندرم پیش از قاعدگی
علت دقیق سندروم پیش از قاعدگی ناشناخته است، اما عوامل متعددی می توانند این وضعیت را تشدید کنند. بسیاری از محققان معتقدند که این امر به تغییر سطح هورمون‌های جنسی و سروتونین در ابتدای چرخه قاعدگی مربوط است.
سطح استروژن و پروژسترون در زمان‌های خاصی از ماه افزایش می‌یابد. افزایش این هورمون‌ها می‌تواند باعث تغییرات خلق و خو، اضطراب و تحریک‌پذیری شود. استروئیدهای تخمدانی همچنین فعالیت را در قسمت‌هایی از مغز که با علائم قبل از قاعدگی مرتبط است، تعدیل می‌کنند.
سروتونین یک ماده شیمیایی در مغز و روده است که بر روحیه، احساسات، افکار و خلق و خوی تأثیر می‌گذارد.
علائم
علائم سندروم پیش از قاعدگی طیف وسیعی از تغییرات جسمی و روحی زا شامل می شود:
– تورم و حساسیت به لمس پستان‌ها؛
– نفخ یا احتباس آب؛
– سردرد؛
– تحریک‌پذیری و دمدمی بودن؛
– افسردگی و کاهش خلق و خو؛
– ولع غذایی (میل شدید به خوردن غذا)؛
– خستگی؛
– گرفتگی عضلات؛
برای برخی زنان، درد جسمی و استرس عاطفی به اندازه ای شدید است که بر زندگی روزانه ی آن ها تاثیر می گذارد. صرف نظر از شدت علائم، علائم و نشانه ها به طور کلی در طی چهار روز پس از آغاز دوره ی قاعدگی برای بسیاری از زنان ناپدید می شوند. اگر علائم خلقی یا سایر علائم در طول دو هفته قبل از خونریزی بعدی شروع شد احتمالاً شما مبتلا به PMS هستید و اگر این علائم را در تمام طول ماه داشتید احتمالاً دلیل دیگری غیر از PMS وجود دارد.
تعداد کمی از زنان مبتلا به سندروم قبل از قاعدگی هر ماه دچار علائم ناتوان کننده ای می شوند که این فرم PMS به نام اختلال بی قراری قبل از قاعدگی (PMDD) نامیده می شود.
دارودرمانی
توجه داشته باشید که برای درمان دارویی فقط با صلاحدید پزشک اقدام کنید.
برای بسیاری از زنان، تغییرات شیوه ی زندگی می تواند به کاهش علائم PMS کمک کند. اما بسته به شدت علائم، پزشک ممکن است یک یا چند دارو برای سندرم پیش از قاعدگی تجویز کند.
تاثیرگذاری داروها در کاهش علائم در میان زنان متفاوت است. معمولا داروهای تجویز شده برای سندرم پیش از قاعدگی عبارتند از:
داروهای ضد افسردگی مهار کننده ی باز جذب سروتونین (SSRI):
شامل فلوکستین، پاروکستین، سرترالین و غیره هستند، که در کاهش علائم خلقی موفق بوده اند. SSRI درمان خط اول برای PMS شدید و یا PMDD هستند و روزانه مصرف می شوند. اما برای بعضی از زنان مبتلا به PMS، مصرف داروهای ضد افسردگی ممکن است فقط به دو هفته قبل از شروع قاعدگی محدود شود.
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID):
مصرف NSAID ها مانند ibuprofen، یا ناپروکسن سدیم می تواند باعث کاهش درد و ناراحتی در پستان شود.
دیورتیک ها:
وقتی ورزش و محدود کردن مصرف نمک برای کاهش وزن، تورم و بادکردن و نفخPMS کافی نیست، مصرف قرص های ادرارآور(دیورتیک ها) می تواند به بدن کمک کند که مایع اضافی را از طریق کلیه ها دفع کند. Spironolactone یک دیورتیک است که می تواند به کاهش برخی علائم PMS کمک کند.
قرص های هورمونی پیشگیری از بارداری:
این داروهای تجویزی مانع تخمک گذاری می شوند، که ممکن است سبب تسکین علائم PMS شود.
تقلیل علائم PMS
نمی‌توانید سندرم پیش از قاعدگی را درمان کنید؛ اما می‌توانید برای تسکین علائم PMS خود اقداماتی انجام دهید. در صورت ابتلا به نوع خفیف یا متوسط، گزینه‌های درمانی عبارتند از:
نوشیدن مایعات فراوان برای تسکین نفخ شکم
داشتن یک رژیم غذایی متعادل برای بهبود سلامت و سطح کلی انرژی، که به معنای خوردن مقدار زیادی میوه و سبزیجات و کاهش مصرف قند، نمک، کافئین و الکل است.
مصرف مکمل‌هایی مانند اسید فولیک، ویتامین B6، کلسیم و منیزیم برای کاهش گرفتگی عضلات و تغییرات خلقی
مصرف ویتامین D برای کاهش علائم PMS
حداقل هشت ساعت خواب در شب برای کاهش خستگی
ورزش برای کاهش نفخ شکم و بهبود سلامت روان
کاهش استرس، مانند ورزش و مطالعه
رفتار درمانی شناختی
برای تسکین دردهای عضلانی، سردرد و گرفتگی معده می‌توانید از داروهای ضد درد مانند ایبوپروفن یا آسپرین استفاده کنید. برای جلوگیری از نفخ و افزایش آب بدن می‌توانید یک داروی ادرار آور (دیورتیک) نیز امتحان کنید.
