سریع‌ترین درمان‌ها برای دفع پروتئین در ادرار
دفع پروتئین در ادرار
دفع پروتئین در ادرار ( پروتئینوری ) در واقع سطوح غیرطبیعی پروتئین ادرار یا همان افزایش پروتئین در ادرار است که احتمالا نشانه ی عدم سلامت کلیه‌های فرد می باشد. پروتئین برای عملکرد طبیعی بدن،تنظیم مایعات در بدن ، ساختار استخوان ها و عضللات، ترمیم و بازسازی بافت آسیب دیده و مقابله با عفونت ها کاملا ضروری است. مثل آلبومین (از اصلی‌ترین پروتئین‌ها در خون ) که علاوه بر کمک به حمل مواد مغذی ، در حفظ تعادل مایعات بدن نیز نقش دارد.
پروتئین از جمله مواردی است که به عنوان یکی از قطعه‌های ساختمانی اصلی بدن در آزمایش ادرار شناسایی و اندازه‌گیری می‌شود. اما وجود مقدار غیرطبیعی پروتئین در ادرار تحت عنوان پروتئینوری یا آلبومینوری یا urine protein شناخته‌می‌شود.
پروتئین در ادرار بعضی اوقات می‌تواند نشانه‌ای از عملکرد ضعیف کلیه و مجاری ادراری یا سایر شرایط پزشکی باشد( از آنجایی که کلیه ها فقط مواد زائد و آب را فیلتر می کنند و پروتئین ها برای خروج از این فیلتریا بیش از حد بزرگ هستند لذا فیلترهای آسیب دیده سبب نشت و دفع پروتئین به ادرار می گردند). بعضی بیماری‌ها مانند دیابت یا فشار خون بالا، می‌تواند باعث ایجاد آسیب گلومرولی شود.
با اندازه‌گیری مقدار پروتئین در ادرار، پزشکان می‌توانند میزان آسیب کلیه‌ها و ریسک خطر نارسایی کلیه در آینده را تخمین بزنند.
انواع دفع پروتئین
دفع پروتئین یا پروتئینوری به دو دسته کلی تقسیم می‌شود:
دفع پروتئین عملکردی یا پروتئینوری عملکردی: معمولا موقتی و بی‌خطر بوده و در شرایطی خاص مانند استرس فیزیکی، ورزش شدید، تب یا حتی بارداری التفاق می افتد که در اکثر مواقع بدون احتیاج به درمان خاصی خود به خود برطرف می‌شود.
دفع پروتئین دائمی یا پروتئینوری دائمی: متاسفانه نشانه آسیب جدی به کلیه‌ها یا مجاری ادراری بوده و به ارزیابی و درمان نیاز دارد. این احتمال وجود دارد که پروتئینومتری دائمی به واسطه بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، فشار خون بالا یا گلومرولونفریت پیش اید.
دلایل دفع پروتئین
دفع پروتئین در ادرار دلایل مختلفی دارد و شامل عوامل کلیوی و غیرکلیوی می گردد.
دلایل کلیوی
بیماری‌های کلیوی مادرزادی: بیماری هایی چون سندرم نفروتیک و پلی‌کیستیک کلیه .
عفونت‌های کلیوی: عفونت‌های کلیه سبب التهاب و آسیب به بافت کلیه شده و منجر به دفع پروتئین در ادرار می‌شود.
آسیب های گلومرولی: گلومرول‌ها (همان فیلترهای کلیوی که سبب تصفیه خون شده) چنانچه آسیب ببینند یا ملتهب شوند، پروتئین ها از آنها رد شده و وارد ادرار می گردند. دیابت کنترل نشده نیز سبب آسیب به گلومرول ها می شود.
بیماری‌های توبولی: آسیب به توبول‌ها (لوله‌های کوچک در کلیه‌ها) که معمولا در اثر سموم، داروها یا عفونت‌ها ایجاد می شود؛ نیز دفع پروتئین را سبب می گردد.
دلایل غیرکلیوی
دیابت: دیابت یکی از اصلی ترین دلایل دفع پروتئین می باشد. نفروپاتی دیابتی و قند خون بالا به مرور زمان به رگ‌های خونی کوچک در کلیه‌ها آسیب زده و باعث نشت پروتئین به ادرار می‌شود.
فشار خون بالا: فشار خون بالا سبب آسیب به عروق خونی کلیه‌ها و درنتیجه کاهش عملکرد فیلترهای کلیوی می گردد که باعث دفع پروتئین در ادرار می‌گردد.
بیماری‌های سیستمیک: بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس اریتماتوز سیستمیک و آمیلوئیدوز می‌توانند به کلیه‌ها آسیب بزنند و باعث دفع پروتئین می شود.
عوامل دیگر: برخی داروها، عفونت‌ها، بیماری‌های مزمن دیگر و حتی برخی بیماری‌های قلبی می‌توانند به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر عملکرد کلیه‌ها تأثیر بگذارند و باعث پروتئینوری شوند.
علائم و نشانه‌های دفع پروتئین
دفع پروتئین گاهی بدون علائم خاصی بوده و تنها از طریق آزمایش ادرار تشخیص داده می شود. گاهی نیز در شرایط دفع پروتئین بالا، ممکن است علائم زیر بروز کند:
- ادرار کف‌آلود
- تورم (ادم)
- خستگی
- کاهش وزن ناخواسته
- تغییر رنگ ادرار
سریع ترین روش های درمان دفع پروتئین
درمان دفع پروتئین (پروتئینوری ) معلول علت زمینه‌ای آن است با اینکه هدف اصلی درمان، کاهش دفع پروتئین و جلوگیری از آسیب بیشتر به کلیه‌هاست. در ادامه به بررسی چند روش درمان پروتئینوری می پردازیم :
- پیشگیری : بهترین درمان همیشه پیشگیری است . پیشگیری از دفع پروتئین عمدتاً به مراقبت از کلیه‌ها و مدیریت بیماری‌های مزمن بستگی داردکه می تواند شامل موارد زیر باشد: ورزش منظم ، مصرف آب کافی، اجتناب از مصرف مواد مخدر و الکل، مراقبت از سلامت عمومی.
- تغییرات سبک زندگی: گاهی با تغییر در سبک زندگی و رژیم غذایی می شود به کاهش دفع پروتئین کمک کرد. تغییراتی مانند کاهش وزن ، کاهش استرس ، کاهش مصرف قند و نمک، افزایش مصرف میوه‌ها و سبزیجات و افزایش فعالیت بدنی می‌تواند تأثیر مثبتی در این زمینه داشته باشد.
- کنترل فشار خون: کنترل دائمی فشار خون برای بیماران با دفع پروتئین از اهم وجبات است، به دلیل اینکه کاهش فشار خون مانع از آسیب بیشتر به کلیه‌ها شده و نتیجتا دفع پروتئین را کاهش می دهد.
- کنترل دیابت : مدیریت مناسب دیابت و کنترل قند خون با داروها، تغییرات در سبک زندگی و پیگیری منظم پزشکی می‌تواند به حفظ سلامت کلیه‌ها کمک کند.
- پشتیبانی تغذیه‌ای: در برخی افراد با پروتئینوری نیاز به مشاوره تغذیه‌ای احساس می شود تا بیمار بتواند رژیم غذایی مناسب برای کاهش دفع پروتئین و حفظ سلامت کلیه‌ها را دنبال کند.
- کاهش وزن و لاغری: اضافه وزن از مواردی است که می تواند منجر به آسیب به کلیه ها شود، کاهش آن می‌تواند به بهبود عملکرد کلیه‌ها کمک کند.
روش دارویی درمان دفع پروتئین
داروها معمولا با توجه به علت دفع پروتئین تجویز می گردند که ممکن است برای کاهش فشار خون و محافظت از کلیه‌ها شامل مهارکننده‌های ACE یا ARBها ، برای کنترل سطح قند خون، داروهای دیابت و یا برای کاهش التهاب، داروهای ضد التهابی را شامل شوند. همچنین :
- آنتی بیوتیک‌ها: در صورتی که فرد مبتلا دچار عفونت ناشی از عدم دفع پروتئین از کلیه شود و یا پزشک نسبت به ایجاد این نوع از عفونت مشکوک شود، آنتی بیوتیک تجویز خواهد شد. فقط در نظر داشته باشید که دوره مصرف آنتی بیوتیک حتما باید تکمیل شده و صرفل با برطرف شدن علائم عفونت، مصرف آن را نباید قطع کرد.
- انسولین: دفع پروتئین در افراد با پیش زمینه دیابت، بسیار رخ می‌دهد. لذا در این شرایط پزشک دوز انسولین مصرفی فرد را تغییر دهد. این انسولین علاوه بر تنظیم قند خون در افراد مبتلا به دیابت، می‌تواند یک سری اثرات جانبی دیگر نیز داشته باشد و می‌تواند باعث کاهش وزن، کاهش کلسترول خون و همچنین کاهش اشتها شود.
- درمان‌های خاص: چنانچه پروتئینوری ناشی از بیماری خاصی مانند دیابت، لوپوس یا گلومرولونفریت باشد، برای مدیریت آن بیماری نیز درمان‌های خاصی مورد نیاز است ؛ که ممکن است شامل داروهای ایمنی‌کوب ، استروئیدها، یا داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی باشد.
- دیالیز: در برخی موارد شاید نیاز به دیالیز برای تسریع در بهبود کلیه‌ها وجود داشته باشد، به ویژه در صورتی که فشار بر گلومرولونفریت وارد شده باشد.
درمان گیاهی دفع پروتئین
با اینکه بسیاری از راهکارهای طب سنتی پایه علمی ندارند اما در برخی موارد و از لحاظ درمان های خانگی می‌توان از دیدگاه طب سنتی نیز به این موضوع پرداخت؛ طب سنتی هنگام مواجه شدن با اختلال دفع پروتئین در افراد گاهی موارد زیر را پیشنهاد می‌کند:
- مصرف میوه و سبزیجات تازه
- مصرف زیاد سیر و پیاز
- مصرف غلات و حبوبات
- مصرف عسل طبیعی
- مصرف زیاد دمنوش گیاهی (دمنوش چای سبز و گلپر)
سخن پایانی
دفع پروتئین در ادرار یا همان پروتئینوری معمولا با توجه به شرایط مختلف افراد و به دلایل مختلف رخ می دهد؛ اما بسیارحائز اهمیت است که به محض اینکه متوجه علائم باین مشکل شدیم برای درمان اقدام نماییم. سریع‌ترین راه برای این مشکل، رعایت برخی نکات تغذیه‌ای مثل کاهش مقدار مصرف پروتئین، سدیم و پتاسیم می باشد. با اینکه دراین موارد نباید انتظار درمان سریع داشت ولی با حوصله و انتخاب راه مناسب، نتیجه مطلوب قابل دسترسی است لذا راهکارهایی برای کنترل و رفع این مشکل وجود دارد که در این مبحث به آن پرداختیم.