دلایل ریزش موی زنان

هنگامی که تعداد موهایی که در طول روز بیش از مقدار طبیعی ازدست می دهیم در واقع ریزش مو آغاز شده است به اصطلاح بیش از 100 تار مو در روز ریزش می کند، در این حالت کم کم تراکم مو از دست خواهد رفت و فرد دچار اضطراب میشود. علل این مشکل از علت ساده و موقت تا علت های پیچیده مانند وضعیت کلی سلامتی متغییر است. که در این مقاله به بررسی برخی از علل های مهم ریزش مو زنان میپردازیم.

علل های مهم ریزش مو

تغییرات هورمونی

نوسانات هورمونی یکی از شایع‌ ترین دلایل ریزش مو زنان به شمار می‌رود. بدن در دوره‌ هایی مانند بارداری، یائسگی یا اختلالات قاعدگی دچار تغییراتی می‌شود که روی چرخه رشد موها تأثیر می‌گذارد. کاهش سطح استروژن یا افزایش آندروژن ممکن است موجب ضعیف‌ شدن ریشه موها شود. این تغییرات باعث می‌شوند رشد مو کند شده یا فولیکول‌ ها وارد مرحله استراحت شوند. در نتیجه مو ها شروع به ریزش می‌کنند. گاهی این حالت موقتی است اما اگر درمان نشود می‌تواند ماندگار باشد.

استرس و شوک‌ های روحی یا جسمی

استرس مزمن یا یک شوک ناگهانی می‌تواند چرخه طبیعی رشد مو را مختل کند. علت ریزش مو زنان در چنین شرایطی بیشتر به تغییرات بیوشیمیایی بدن مربوط است. سطح بالای کورتیزول ممکن است باعث تضعیف فولیکول‌ ها شود. این حالت ممکن است چند ماه پس از رویداد استرس‌ زا آغاز شود و با نام ریزش موی تلوژن افلوویوم شناخته می‌شود. خبر خوب این است که اگر استرس کنترل شود، رشد موها معمولاً به وضعیت عادی برمی‌گردد.

تغذیه نامناسب و کمبود مواد مغذی

وقتی بدن دچار کمبود ویتامین‌ ها، پروتئین‌ ها یا مواد معدنی ضروری می‌شود، این موضوع مستقیماً روی سلامت مو ها اثر می‌گذارد. تغذیه نادرست یکی از مهم‌ ترین دلایل ریزش موی زنان است. کمبود آهن، روی، ویتامین B و اسید های چرب ضروری می‌تواند باعث نازک‌ شدن موها و ریزش شدید شود. حتی رژیم‌ های سخت لاغری نیز می‌تواند روند تغذیه‌ بدن را مختل کنند. رعایت یک رژیم غذایی متعادل از مهم‌ ترین راهکار ها برای جلوگیری از این نوع ریزش مو زنان است.

عوامل ژنتیکی

در برخی موارد دلیل اصلی ریزش مو در زنان به زمینه خانوادگی بازمی‌گردد. این نوع ریزش معمولاً به مرور زمان و به‌ صورت تدریجی رخ می‌دهد. عوامل ارثی می‌تواند باعث نازک‌ شدن تدریجی تار مو ها به‌ ویژه در نواحی فرق سر شود. با اینکه درمان قطعی برای این نوع ریزش وجود ندارد، اما با تشخیص زود هنگام و شروع درمان مناسب می‌توان آن را کنترل کرد. علت ریزش مو زنان در این حالت بیشتر از نوع آندروژنیک است که به واکنش فولیکول‌ ها نسبت به هورمون‌ ها مربوط می‌شود.

مشکلات تیروئید

غده تیروئید نقش مهمی در تنظیم متابولیسم بدن دارد. اگر این غده دچار اختلال شود، چه در قالب کم‌ کاری یا پر کاری می‌تواند یکی از علت‌ های ریزش مو در زنان باشد. در این حالت مو ها خشک، نازک و شکننده می‌شود. همچنین ممکن است رشد موها کند شده یا حتی در نواحی خاصی دچار کم‌ پشتی شوند. آزمایش تیروئید در صورت مشاهده علائم دیگر نظیر خستگی، افزایش وزن یا لرزش دست‌ ها می‌تواند مفید باشد.

بیماری‌ های خود ایمنی

در برخی از بیماری‌ های خود ایمنی، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به فولیکول‌ های مو آسیب وارد میکند. یکی از رایج‌ ترین نمونه‌ها آلوپسی آره‌ آتا است که منجر به ریزش ناگهانی و تکه‌ای موها می‌شود. علت ریزش مو زنان در این موارد بیشتر به فعالیت غیر عادی سیستم دفاعی بدن مربوط است. اگر چه در برخی موارد مو ها دوباره رشد می‌کنند اما بیماری ممکن است به‌ صورت مکرر عود کند. درمان این نوع ریزش نیازمند پیگیری پزشکی و کنترل ایمنی بدن است.

مصرف دارو ها

برخی دارو ها می‌تواند به‌ طور مستقیم یا غیر مستقیم بر ریشه مو ها تأثیر منفی بگذارند. دارو های شیمی‌ درمانی، ضد افسردگی، دارو های فشار خون و حتی برخی قرص‌ های ضد بارداری می‌توانند باعث تضعیف فولیکول‌ ها شوند. در این شرایط علت ریزش مو زنان به ترکیب دارویی مصرف‌ شده باز می‌گردد. با اطلاع به پزشک ممکن است امکان تغییر یا تعدیل دوز دارو وجود داشته باشد. مو ها در مواردی نیز پس از قطع دارو دوباره به حالت طبیعی باز می‌گردد.

عوامل محیطی

آلودگی هوا، تماس مداوم با نور آفتاب، استفاده از آب سخت و شرایط نامناسب آب‌ و‌ هوایی می‌تواند سلامت مو را به خطر بیاندازد. دلیل ریزش مو زنان در بسیاری از مواقع به سبک زندگی و محیطی که در آن زندگی می‌کنند مربوط است. این عوامل می‌تواند ساختار ساقه مو را تخریب کرده و از جذب مواد مغذی جلوگیری کند. استفاده از محافظ‌ های فیزیکی مانند کلاه و فیلتر های تصفیه آب می‌تواند تا حدی از آسیب‌ ها کاهش دهد.

ریزش مو در شیردهی

بسیاری از زنان پس از زایمان با ریزش ناگهانی مو مواجه می‌شوند. این وضعیت بخشی طبیعی از فرآیند بازگشت بدن به حالت پیش از بارداری است. علت ریزش مو زنان در این دوران به افت ناگهانی هورمون استروژن مربوط می‌شود. معمولاً این نوع ریزش موقتی است و طی چند ماه کاهش می‌یابد. اما اگر ادامه‌ دار باشد، باید از نظر کمبود های تغذیه‌ای یا مشکلات تیروئیدی بررسی شود.

استفاده نادرست از محصولات آرایشی و شیمیایی

رنگ مو، دکلره، اتوی مو، سشوار داغ و محصولات حاوی مواد شیمیایی قوی می‌تواند به فولیکول‌ ها آسیب بزند. در این موارد دلیل ریزش مو زنان معمولاً به استفاده افراطی یا نادرست از این ابزارها و مواد برمی‌گردد. این رفتار ها باعث نازک‌ شدن و شکستن تار مو می‌شود. برای پیشگیری از آسیب بیشتر، بهتر است از محصولات استاندارد و حرارت ملایم استفاده شود.

علائم ریزش مو در زنان

کاهش شدید حجم مو ها

کاهش محسوس حجم مو ها به‌ مرور زمان یکی از نشانه‌ های ریزش مو است. زنان ممکن است متوجه نازک‌ تر شدن مو های خود در بخش‌ هایی از سر شوند. این علامت معمولاً نشان‌ دهنده شروع یک مشکل مزمن یا مزاحم است. در صورتی که حجم موها کم‌ تر از قبل به‌ نظر برسد، باید به دنبال بررسی علت آن رفت. گاهی این نشانه می‌تواند زنگ خطری برای مشکلات هورمونی یا تغذیه‌ باشد.

مشاهده مو روی بالش

یکی از علائم ریزش مو که معمولاً توجه زنان را جلب می‌کند، باقی‌ ماندن مو ها روی بالش پس از خواب است. این وضعیت نشان می‌دهد که مو ها به‌ طور غیر عادی در حال ریزش هستند. اگر این حالت هر روز تکرار شود، ممکن است نیاز به بررسی دقیق‌ تری باشد. هر چند ریزش روزانه چند تار مو طبیعی است، اما افزایش آن به‌ خصوص در زمان استراحت نشانه هشدار دهنده‌ است.

خارج شدن مو هنگام شانه‌ زدن

زیاد شدن تار های مو روی شانه یا برس هنگام شانه‌ زدن یکی دیگر از نشانه‌ های ریزش مو است. این مورد می‌تواند به دلایل مختلفی مانند ضعیف‌ شدن فولیکول‌ ها یا تغذیه نامناسب رخ دهد. اگر در هر بار شانه‌ز دن مقدار زیادی مو از دست می‌رود، این موضوع می‌تواند نشان‌ دهنده ریزش غیر طبیعی باشد. بهتر است از شانه‌ های نرم و مناسب استفاده شود و بررسی دقیق‌ت ری انجام گیرد.

ریزش شدید در حین استحمام

بسیاری از زنان متوجه ریزش زیاد مو ها در هنگام شستن سر می‌شوند. این موضوع یکی از علائم ریزش مو محسوب می‌شود. اگر هنگام دوش گرفتن یا شامپو زدن، دسته‌ ای از موها از پوست سر جدا شود باید علت آن پیگیری شود. ممکن است دلیل آن به مشکلات تغذیه، کمبود آهن یا حتی مسائل هورمونی مربوط باشد.

تفاوت ریزش موی طبیعی و غیر طبیعی

مدت زمان ریزش مو ها

ریزش موی طبیعی معمولاً به‌ صورت محدود و در بازه‌ های مشخصی از سال اتفاق می‌افتد. اما اگر مدت زمان این ریزش بیش از چند هفته ادامه پیدا کند، می‌توان آن را غیر طبیعی دانست. علائم ریزش مو غیر طبیعی در این بخش بیشتر به تداوم و عدم توقف ریزش اشاره دارد. در چنین شرایطی باید مشاوره تخصصی صورت گیرد تا دلیل اصلی مشخص شود.

حجم ریزش

معمولاً بین ۵۰ تا ۱۰۰ تار مو  در ریزش مو طبیعی در روز از دست می‌رود. اما اگر این مقدار بیشتر شود و روزانه شاهد ریزش دسته‌ ای مو باشیم، نشانه ریزش مو غیر طبیعی است. بررسی حجم مو های باقی‌ مانده در برس یا روی زمین می‌تواند به درک بهتر این موضوع کمک کند. حجم زیاد ریزش مو باید جدی گرفته شود.

ریزش در مناطق خاص سر

اگر ریزش مو به‌ صورت یکنواخت و سر تا سری باشد، احتمالاً طبیعی است. اما وقتی نواحی خاصی از سر مانند جلوی سر یا فرق سر به‌ طور مشهود کم‌ پشت شود، این مورد را می‌توان از نشانه‌ های ریزش مو غیر طبیعی دانست. گاهی این حالت به دلیل اختلالات هورمونی یا ژنتیکی رخ می‌دهد و نیاز به درمان فوری دارد.

روش‌ های جلوگیری و درمان ریزش مو در زنان

تغییرات سبک زندگی و تغذیه

اصلاح سبک زندگی برای درمان ریزش مو در زنان یکی از مهم‌ ترین اقدامات اولیه است. کاهش استرس، خواب کافی، رژیم غذایی سالم و پرهیز از عادات ناسالم می‌تواند تأثیر زیادی داشته باشد. مصرف غذاهای حاوی پروتئین، آهن، روی و ویتامین‌ ها باعث تقویت ریشه مو می‌شود. همچنین ورزش منظم به تعادل هورمون‌ ها کمک می‌کند.

درمان‌ های دارویی

پزشک ممکن است داروهایی را برای درمان ریزش مو در زنان در برخی موارد تجویز کند. داروهایی مانند فیناستراید یا داروهای کنترل‌ کننده هورمون می‌توانند روند ریزش را کند کرده یا متوقف کند. انتخاب داروی مناسب باید با بررسی دقیق دلایل زمینه‌ انجام شود تا بهترین نتیجه حاصل گردد.

• ماینوکسیدیل : ماینوکسیدیل یکی از رایج‌ ترین دارو های موضعی برای درمان ریزش مو در زنان است. این محلول به بهبود جریان خون در پوست سر کمک کرده و فولیکول‌ های ضعیف را تحریک می‌کند. استفاده منظم از آن می‌تواند موجب افزایش ضخامت و رشد مجدد مو شود. البته نتایج آن پس از چند ماه ظاهر می‌شود.
• مکمل‌ های هورمونی : در برخی موارد ریزش مو به دلیل عدم تعادل هورمونی رخ می‌دهد و مصرف مکمل‌ های هورمونی می‌تواند مفید باشد. این نوع درمان باید تحت نظر پزشک انجام شود. مکمل‌ هایی که باعث تنظیم سطح استروژن یا پروژسترون می‌شوند، گاهی به کنترل ریزش مو زنان کمک می‌کند.
• مکمل‌ های آهن : کمبود آهن یکی از علت‌ های رایج ریزش مو در زنان است. مصرف مکمل‌ های آهن به‌ خصوص در زنانی که سابقه کم‌ خونی دارند، می‌تواند نتیجه خوبی داشته باشد. این مکمل‌ ها باید طبق تجویز پزشک مصرف شوند و با رژیم غذایی غنی از آهن ترکیب شوند.

درمان‌ های طبیعی و خانگی

استفاده از روغن‌ های طبیعی مانند روغن نارگیل، رزماری یا آرگان می‌تواند به تقویت موها کمک کند. ماساژ پوست سر با این روغن‌ ها باعث افزایش گردش خون و جذب مواد مغذی می‌شود. درمان ریزش مو در زنان با روش‌ های خانگی معمولاً ایمن‌ تر و بدون عارضه است ولی نیاز به تداوم دارد.

نکات مهم برای حفظ سلامت مو

• شستشوی منظم با شامپو های ملایم و مناسب نوع مو : استفاده از شامپو های ملایم بدون سولفات و متناسب با نوع مو نقش مهمی در حفظ سلامت مو دارد. شستشوی منظم مانع از تجمع چربی و آلودگی می‌شود. این کار باعث تنفس بهتر پوست سر و جلوگیری از ریزش می‌شود.
• در پیش گرفتن سبک زندگی سالم : خواب کافی، ورزش منظم و رژیم غذایی متعادل پایه‌ های سلامت عمومی و همچنین سلامت مو هستند. یک سبک زندگی سالم می‌تواند از بسیاری از دلایل ریزش مو زنان پیشگیری کند.
• نحوه رفتار صحیح با موها : شانه‌ زدن آرام، پرهیز از سشوار داغ و بسته‌ نبودن محکم موها از جمله رفتارهایی هستند که سلامت مو را حفظ می‌کنند. مراقبت صحیح می‌تواند مانع از آسیب به ساقه مو شود.

کلام آخر

ریزش مو در زنان مسئله‌ رایج است. از دلایل هورمونی گرفته تا عوامل محیطی هر کدام می‌توانند نقش مهمی در این فرآیند داشته باشند. خوشبختانه آگاهی از علت‌ ها و اقدام به‌ موقع می‌توان از پیشرفت ریزش مو جلوگیری کرد یا حتی رشد مو ها را باز گرداند.
روش‌ های درمانی متنوعی برای ریزش مو در زنان وجود دارد که بسته به علت اصلی انتخاب می‌شوند. از دارو های تخصصی گرفته تا مراقبت‌ های خانگی و مکمل‌ ها هر کدام می‌توانند بخشی از راه‌ حل باشند. کلید موفقیت در پیگیری مستمر و انتخاب راهکار مناسب با مشورت متخصص است.

سوالات پرتکرار

چطور بفهمیم ریزش مو زنان طبیعی است یا غیر طبیعی است؟

اگر ریزش مو زنان بیش از چند هفته ادامه‌ دار باشد یا در نواحی خاصی از سر کم‌ پشتی ایجاد شود، معمولاً نشانه غیر طبیعی بودن آن است.

آیا درمان ریزش مو در زنان همیشه موفق است؟

موفقیت درمان ریزش مو زنان به علت اصلی بستگی دارد. در بسیاری از موارد با پیگیری مناسب میتوان به نتایج خوبی رسید.

ماینوکسیدیل برای چه نوع ریزش مو زنان مؤثر است؟

ماینوکسیدیل برای ریزش‌ های مو هورمونی یا ژنتیکی مؤثر است و به تقویت فولیکول‌ ها کمک می‌کند.