در این مقاله، انواع قرص آهن را به‌صورت جامع بررسی خواهیم کرد و به شما کمک خواهیم کرد تا با ترکیبات، کاربردها و تفاوت‌های هر یک آشنا شوید. در نهایت، بهترین نوع قرص یا کپسول آهن را بر اساس نیازهای مختلف معرفی خواهیم کرد.
کمبود آهن یکی از مشکلات شایع بهداشتی است که میتواند منجر به کم‌خونی، خستگی، و کاهش تمرکز شود. انواع مختلف قرصهای آهن با ترکیبات و فرم‌های مختلف برای حل این مشکل طراحی شده‌اند و هرکدام می‌توانند بسته به نیازهای خاص افراد مفید باشند.
ترکیبات و انواع قرصهای آهن
۱. قرص آهن فروس سولفات
فروس سولفات یکی از رایج‌ترین انواع مکمل‌های آهن است که معمولاً در درمان کم‌خونی فقر آهن تجویز می‌شود. فروس سولفات از ترکیبات آهن دو ظرفیتی (Fe²⁺) تشکیل شده که بدن به راحتی میتواند آن را جذب کند. به دلیل داشتن دوز بالای آهن، تأثیرگذاری فروس سولفات در افزایش سطح آهن خون و هموگلوبین سریع و اثربخش است. به‌طور متوسط، هر قرص فروس سولفات حاوی حدود ۳۲۵ میلی‌گرم آهن است که ۶۵ میلی‌گرم آهن المنتال دارد.
کاربرد: فروس سولفات به‌عنوان یکی از قوی‌ترین مکمل‌های آهن بهویژه برای افرادی که دچار کم‌خونی شدید هستند توصیه می‌شود. این نوع از آهن بهویژه برای افرادی که دارای میزان هموگلوبین پایین هستند یا کسانی که نیاز به افزایش سریع آهن دارند، مفید است. فروس سولفات بیشتر برای بزرگسالان تجویز می‌شود، و استفاده از آن در کودکان و نوجوانان باید با نظر پزشک انجام شود.
- میزان جذب: این نوع آهن به‌خاطر داشتن فرم دو ظرفیتی (Fe²⁺)، به‌سرعت و به‌خوبی جذب می‌شود. جذب آهن در این فرم به‌طور متوسط حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد است، که نسبت به بسیاری از انواع دیگر بالاترین جذب را دارد.
- کارایی: فروس سولفات به‌عنوان یکی از قوی‌ترین و سریع‌ترین مکمل‌های آهن برای افزایش سطح آهن در خون شناخته می‌شود.
مزایا: فروس سولفات به‌خاطر جذب سریع و اثربخشی بالا در بهبود کم‌خونی و علائم ناشی از فقر آهن مانند خستگی و بی‌حوصلگی بسیار کارآمد است. همچنین قیمت مناسب آن نسبت به دیگر انواع مکمل‌های آهن باعث محبوبیت بیشتر آن شده است. برای اطلاعات بیشتر به مقاله فواید قرص آهن برای پوست و مو می توانید مراجعه کنید.
معایب: این نوع آهن میتواند عوارض گوارشی بیشتری نسبت به انواع دیگر داشته باشد. تهوع، یبوست، و ناراحتی‌های معده از شایع‌ترین عوارض جانبی مصرف فروس سولفات هستند. برای کاهش این عوارض، توصیه می‌شود که این مکمل با معده پر مصرف شود و در صورت نیاز با پزشک مشورت گردد.
نحوه مصرف: برای جذب بهتر، فروس سولفات معمولاً همراه با ویتامین C یا آب پرتقال مصرف می‌شود که میتواند جذب آهن را بهبود بخشد. اما مصرف آن همراه با غذاهای کلسیمی یا محصولات لبنی توصیه نمی‌شود، چرا که ممکن است جذب آهن را کاهش دهند.
نکات مهم: افرادی که بیماری‌های خاصی مانند زخم معده دارند، باید از مصرف فروس سولفات خودداری کرده یا با مشورت پزشک از نوع دیگری از مکمل‌های آهن استفاده کنند.
۲. قرص آهن فروس فومارات
فروس فومارات نوع دیگری از مکمل‌های آهن است که معمولاً به‌عنوان جایگزین فروس سولفات برای افرادی که به اثرات جانبی گوارشی حساسیت دارند، پیشنهاد می‌شود. فروس فومارات حاوی آهن دو ظرفیتی است، اما به‌خاطر فرم خاص فومارات، عوارض گوارشی کمتری نسبت به فروس سولفات دارد. در هر قرص فروس فومارات، حدود ۳۲۴ میلی‌گرم آهن وجود دارد که معادل ۱۰۶ میلی‌گرم آهن المنتال است.
کاربرد: فروس فومارات برای افرادی که نیاز به افزایش سطح آهن دارند و دچار کم‌خونی خفیف تا متوسط هستند، گزینه مناسبی است. این نوع از آهن برای کسانی که از ناراحتی‌های گوارشی رنج می‌برند و نمی‌توانند فروس سولفات را تحمل کنند، بسیار مناسب است. این نوع قرص همچنین برای زنان باردار و شیرده که به افزایش سطح آهن نیاز دارند، کاربرد دارد.
مزایا: از آن‌جایی که فروس فومارات عوارض گوارشی کمتری دارد، برای افرادی که مشکلات گوارشی دارند توصیه می‌شود. همچنین جذب بالای آن باعث می‌شود تا میزان آهن به سرعت افزایش یابد. یکی دیگر از مزایای آن ماندگاری بالای اثرات آن در بدن است.
معایب: با اینکه فروس فومارات نسبت به فروس سولفات عوارض گوارشی کمتری دارد، ممکن است در برخی افراد همچنان باعث ایجاد یبوست و ناراحتی معده شود. همچنین ممکن است از نظر هزینه نسبت به فروس سولفات کمی گران‌تر باشد.
نحوه مصرف: برای بهبود جذب، بهتر است فروس فومارات را با معده خالی و همراه با آب پرتقال یا ویتامین C مصرف کنید. از مصرف آن همراه با کلسیم و محصولات لبنی خودداری کنید زیرا میتواند جذب آهن را کاهش دهد.
نکات مهم: استفاده از این مکمل در کودکان باید با دوزهای مناسب صورت گیرد و بهتر است با توصیه پزشک مصرف شود.
۳. کپسول آهن فروس گلوکونات
فروس گلوکونات فرم ملایم‌تری از مکمل‌های آهن است که برای افرادی که مشکلات شدید گوارشی دارند و یا کودکان توصیه می‌شود. هر قرص فروس گلوکونات حاوی ۲۵۶ میلی‌گرم آهن است که معادل ۲۷ میلی‌گرم آهن المنتال است. این فرم آهن به دلیل جذب پایین‌تر و عوارض جانبی کمتر، بیشتر برای استفاده طولانی مدت و در موارد کم‌خونی‌های خفیف به کار می‌رود.
کاربرد: فروس گلوکونات به دلیل ملایم بودن، برای کودکان، سالمندان، و افرادی که به دلایل مختلف نمی‌توانند انواع دیگر مکمل‌های آهن را تحمل کنند، توصیه می‌شود. همچنین این نوع از آهن بهویژه برای افرادی که نیاز به دوزهای کمتر دارند و از مکمل‌های با جذب بالا رنج می‌برند، مناسب است.
- میزان جذب: جذب فروس فومارات نیز مناسب است و معمولاً در حد فروس سولفات قرار دارد. با این حال، برخی مطالعات نشان داده‌اند که میزان جذب آن ممکن است کمی کمتر باشد.
- کارایی: این نوع آهن به‌خصوص برای افرادی که به عوارض گوارشی حساس هستند، مؤثر است و به‌راحتی جذب می‌شود.
- میزان جذب: این فرم آهن به‌طور متوسط حدود ۲۰ درصد جذب می‌شود، که در مقایسه با فروس سولفات و فروس فومارات کمی کمتر است. با این حال، جذب آن برای افرادی که به آهن حساسیت دارند یا دچار ناراحتی‌های گوارشی هستند، مناسب‌تر است.
- کارایی: این نوع آهن برای مصرف طولانیمدت و در شرایطی که نیاز به آهن کمتری وجود دارد، مناسب است.
مزایا: فروس گلوکونات کمترین عوارض جانبی گوارشی را دارد و برای افرادی که نیاز به مصرف طولانی مدت آهن دارند، بسیار مناسب است. این نوع آهن به‌خصوص در افرادی که دارای مشکلات گوارشی هستند، میتواند مفید باشد. همچنین این مکمل به‌راحتی در بدن جذب می‌شود و تحمل آن در طولانی مدت آسان است.
معایب: جذب پایین‌تر آهن در این فرم، باعث می‌شود که برای افرادی که نیاز به افزایش سریع سطح آهن دارند، مناسب نباشد. این مکمل همچنین ممکن است نیاز به مصرف دوزهای بالاتری داشته باشد که این امر میتواند هزینه‌ها را افزایش دهد.
نحوه مصرف: مصرف فروس گلوکونات همراه با غذا توصیه می‌شود و بهتر است از مصرف آن همراه با لبنیات و مواد کلسیمی خودداری کنید تا جذب آهن بهبود یابد.
نکات مهم: این مکمل بیشتر برای کودکان و سالمندان توصیه می‌شود و برای افراد با کم‌خونی شدید مناسب نیست.
۴. کپسول‌های آهن پلورافیرین (آهن کلاته شده)
پلورافیرین یا آهن کلاته شده نوعی از آهن است که به‌طور ویژه برای افرادی که جذب آهن پایینی دارند یا مشکلات گوارشی بیشتری را تجربه می‌کنند، طراحی شده است. در این نوع مکمل، آهن به اسیدهای آمینه متصل شده و به‌صورت کلاته درآمده که باعث می‌شود بهتر جذب شده و با عوارض جانبی کمتری همراه باشد.
کاربرد: کپسول‌های پلورافیرین برای افرادی که از کم‌خونی شدید رنج می‌برند و یا نیاز به مکمل‌های آهن دارند که عوارض گوارشی کمتری داشته باشند، گزینه‌ای عالی هستند. این مکمل به دلیل فرم کلاته شده، برای افرادی که جذب آهن کمتری دارند، بسیار مؤثر است.
- میزان جذب: جذب آهن در این فرم به‌خاطر کلاته شدن آن، به طور کلی بسیار خوب است و میتواند از ۲۰ تا ۴۰ درصد متغیر باشد. این نوع به‌خاطر فرم خاصش، معمولاً دارای جذب بالاتری نسبت به سایر فرم‌های آهن است.
- کارایی: این مکمل به‌خصوص برای افرادی که مشکلات گوارشی دارند یا جذب آهن پایینی دارند، بسیار مؤثر است.
مزایا: جذب آهن کلاته شده به مراتب بهتر از انواع دیگر است و این فرم آهن کمترین عوارض گوارشی را دارد. همچنین، به دلیل جذب بهتر، نیاز به دوز کمتری از مکمل بوده و اثرگذاری طولانیمدت دارد.
معایب: کپسول‌های پلورافیرین معمولاً هزینه بیشتری نسبت به انواع دیگر دارند و ممکن است برای همه افراد مقرون به صرفه نباشند. همچنین برای افرادی که تنها نیاز به دوز کم آهن دارند، توصیه نمی‌شود.
نحوه مصرف: به دلیل اثرگذاری بالا، توصیه می‌شود این نوع مکمل با مشورت پزشک مصرف شود. مصرف آن با معده خالی میتواند جذب را بهبود بخشد و مصرف آن همراه با ویتامین C نیز توصیه می‌شود.
نکات مهم: مصرف این مکمل برای افرادی که حساسیت گوارشی دارند بسیار توصیه می‌شود و میتواند به‌خصوص برای افرادی که نیاز به افزایش سریع آهن دارند، مفید باشد.
برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر راجع به عوارض قرص آهن میتوانید به مقاله قرص آهن چه عوارضی دارد در سایت داروسازم مراجعه کنید
مقایسه و انتخاب بهترین انواع قرص آهن
| نوع قرص آهن | ترکیبات | کاربرد | مزایا | معایب |
|---|---|---|---|---|
| فروس سولفات | آهن دو ظرفیتی | کم‌خونی شدید | جذب سریع | عوارض گوارشی بالا |
| فروس فومارات | آهن دو ظرفیتی | کم‌خونی خفیف و متوسط | جذب بالا با عوارض کمتر | هنوز احتمال تهوع دارد |
| فروس گلوکونات | آهن دو ظرفیتی | مناسب کودکان و افراد حساس | عوارض جانبی کمتر | آهن کمتر دارد |
| پلورافیرین کلاته شده | آهن کلاته شده | مناسب برای جذب پایین | جذب بسیار بالا | هزینه بیشتر |
انواع قرص و کپسول‌های آهن در بازار دارویی ایران
- قرص فروس سولفات:
این قرص یکی از پرمصرف‌ترین داروهای آهن در بازار ایران است که معمولاً به عنوان درمان اولیه برای کمبود آهن تجویز می‌شود. فروس سولفات میتواند در افزایش سطح هموگلوبین و رفع علائم کم‌خونی مؤثر باشد، اما ممکن است عوارضی مانند مشکلات گوارشی نیز داشته باشد. شما میتوانید این مکمل و سایر مکمل ها را از داروخانه شبانه روزی دکتر مصطفی حبیبی به صورت حضوری خرید کنید و یا به صورت آنلاین لز طریق داروخانه آنلاین داروسازم اقدام به خرید اینترنتی نماییدو - کپسول فروس گلوکونات:
فروس گلوکونات یکی دیگر از مکمل‌های آهن است که جذب بهتری نسبت به فروس سولفات دارد و مشکلات گوارشی کمتری ایجاد می‌کند. این مکمل برای بیمارانی که نیاز به درمان طولانیمدت دارند، توصیه می‌شود. - قرص و کپسول آهن فرو فومارات:
فرو فومارات نوعی مکمل آهن با جذب بهتر است که در درمان کم‌خونی بسیار مؤثر است. این قرص بهویژه برای افرادی که دچار مشکلات جذب آهن هستند، تجویز می‌شود. - قرص آهن سان فِرُو (Sunferro):
سان فِرُو یک مکمل آهن بدون عوارض جانبی گوارشی است. این مکمل از نوع آهن بیس‌گلیسینات است که به خوبی جذب می‌شود و برای افرادی که به علت مشکلات گوارشی نمی‌توانند فروس سولفات مصرف کنند، توصیه می‌شود. - کپسول آهن لیپوزومال (لیپوفر):
کپسول آهن لیپوزومال یا لیپوفر یکی از جدیدترین انواع مکمل‌های آهن است که با تکنولوژی لیپوزومال تولید می‌شود و جذب بسیار خوبی دارد. این نوع آهن عوارض گوارشی ندارد و به آسانی جذب بدن می‌شود، بنابراین برای افرادی که مشکلات معده دارند، گزینه مناسبی است. - قرص آهن سیدرال فورت (Sideral Forte):
سیدرال فورت نیز از آهن لیپوزومال تشکیل شده و برای افراد با حساسیت‌های گوارشی و کودکان تجویز می‌شود. این مکمل جذب بالا و عوارض کمی دارد و بهویژه در دوران بارداری مفید است. - قرص آیزن پلاس:
آیزن پلاس ترکیبی از آهن، ویتامین‌ها و مواد معدنی است که به جذب بهتر آهن کمک می‌کند و خستگی و ضعف ناشی از کم‌خونی را بهبود می‌بخشد.
نکات مهم در مصرف انواع قرص و کپسول آهن
- زمان مصرف: بهتر است قرصهای آهن در حالت ناشتا یا همراه با آب پرتقال مصرف شوند تا جذب آن‌ها افزایش یابد.
- پرهیز از مصرف همزمان با لبنیات: لبنیات و برخی مواد غذایی می‌توانند جذب آهن را کاهش دهند.
- مشورت با پزشک: انتخاب نوع و دوز مکمل آهن بهتر است تحت نظر پزشک انجام شود، چرا که مصرف زیاد آهن میتواند خطرناک باشد.
انتخاب بهترین قرص آهن برای هدف‌های مختلف
برای کودکان و افراد دارای حساسیت‌های گوارشی، قرصهای آهن گلوکونات و پلورافیرین توصیه میشوند. برای کم‌خونی شدید، فروس سولفات و برای کم‌خونی خفیف و متوسط، فروس فومارات گزینه بهتری است.
انتخاب نوع مناسب قرص آهن به نیاز و شرایط بدنی شما بستگی دارد. مصرف صحیح و انتخاب آگاهانه میتواند تأثیر زیادی در بهبود سلامت شما داشته باشد.
سوالات متداول
۱. آیا مصرف قرص آهن بدون نسخه پزشک مجاز است؟
- بهتر است پیش از مصرف با پزشک مشورت شود، بهویژه در دوزهای بالا.
۲. کدام قرص آهن جذب بیشتری دارد؟
- قرصهای آهن پلورافیرین و فروس سولفات معمولاً جذب بالایی دارند.
۳. آیا مصرف طولانیمدت قرص آهن مضر است؟
- بله، میتواند باعث تجمع آهن در بدن و مشکلات کبدی شود.
۴. چرا برخی قرصهای آهن باعث مشکلات گوارشی میشوند؟
- آهن میتواند سیستم گوارشی را تحریک کند و باعث تهوع و یبوست شود.
۵. آیا قرص آهن میتواند با داروهای دیگر تداخل داشته باشد؟
- بله، مصرف همزمان برخی داروها و مواد غذایی مانند لبنیات میتواند جذب آهن را کاهش دهد.
فکر نمیکردم که تا این حد آهن انواع مختلف داشته باشه حتما از آهن لیپوزومال استفاده میکنم
بله آهن لیپوزومال و ترکیبات آهن و گلیسینات یکی از بهترین انواع آهن هستند