شیاف نوعی از اشکال داروی موضعی است که به صورت جامد بوده ، به مقعد ، واژن یا لوله ادراری وارد می گردد و با توجه به درجه حرارت بدن انسان ، نرم یا محلول می شود. داروی موجود در شیاف ، اثر موضعی یا کلی در بدن انسان دارد و با کاهش التهاب و تسکین درد به بهبود وضعیت بیمار کمک می‌کند. اثر درمانی شیاف از قرص سریعتر بوده.
شیاف چگونه کار می کند؟
شیاف یکی از اشکال دارویی است که به دلیل سرعت و تأثیرگذاری سریع مورد استفاده قرار می گیرد. سوالی که معمولا برای افراد پیش می آید این است که شیاف چگونه جذب بدن میشود؟ برای پاسخ به این سوال باید گفت که نحوه جذب شیاف به این گونه است که پس از استفاده از آن داروی موجود در شیاف حل شده و از طریق رگ های روده‌ای وارد گردش خون میشود. به دلیل اینکه این رگ روده‌ای از کبد عبور نمی‌کند، لذا قابل تغییر توسط آنزیم‌های کبد تغییر نبوده، پس اثر درمانی آن قوی تر و طولانی‌تر است. برای همین ماده‌ای که شیاف از آن تهیه میشود نباید حساسیت زا باشد. شیاف‌ها بسته به هدفشان، مدت زمان متفاوتی برای اثرگذاری، نیاز دارند. اندازه و ترکیب شیمیایی یک شیاف نیز تعیین کننده سرعت انحلال آن است و به طور معمول در داروخانه موجود و قابل خریداری است.
کاربرد شیاف چیست؟
از شیاف‌ها معمولا جهت معالجه ی درد، تب، گرفتگی عضلانی، بواسیر و یبوست استفاده می گردد. انواع شیاف متفاوتند و به تبع انواع مختلفی که دارند، کاربرد های متفاوتی نیز دارند . اما برای اینکه بدانیم کار شیاف چیست باید بدانیم موارد مصرف شیاف کدامند:
- ضددرد و مسکن
- ضدالتهاب جهت درمان روماتیسم مفصلی، التهاب تاندون
- مورد استفاده در اختلالات حاد اسکلتی عضلانی مانند پری آرتریت (به عنوان مثال شانه منجمد) ، تنوسینوویت، بورسیت
- رفع علائم ابتدایی برخی بیماری ها مانند هموروئید ، رفع یبوست
تقسیم بندی شیاف ها
در تقسیم بندی ها شیاف ها به سه بخش تقسیم می شوند:
- بخش اول شیاف مقعدی است که به شکل فشنگی است . وزنی معادل یک تا چهار گرم دارد. به طور معمول داروی موجود در این شیاف برای معالجه درد، تب، بواسیر و یبوست مصرف می گردد.
- بخش دوم شیاف واژنی است که به شکل کروی بوده و جهت معالجه عفونت واژن مورد استفاده قرار می گیرد.
- بخش سوم شیاف چشمی است که جهت تقویت دید مورد استفاده قرار می گیرد و در طب سنتی معمول و مرسوم است.
- قبلا شیاف دیگری به اسم شیاف ادراری مورد استفاده بود که برای رفع عفونت های ادراری مصرف می شد و دیگر امروزه کاربرد چندانی ندارد.
طریقه مصرف شیاف مقعدی
نحوه گذاشتن شیاف برای بزرگسالان به این صورت است که ابتدا باید دست ها را قبل و بعد از استفاده بشویید. پس از جداکردن بسته بندی فویل ، نوک شیاف را با آب شیر سرد مرطوب کنید تا استفاده از آن آسان شود. برای استفاده راحت تر به پهلو دراز کشیده و زانوی خود را به سمت سینه جمع کنید. با استفاده از انگشت شیاف را به اندازه 5/2 سانتیمتر در بزرگسالان و 25/1 تا 5/2 سانتیمتر در کودکان ، به سمت راست روده فشار داده و در مقعد جای دهید. به مدت 15 الی 20 دقیقه صبر نموده و سپس از جای خود ببرخیزید.
نحوه گذاشتن شیاف واژینال
هنگامی که شیاف در واژن قرار می‌گیرد، حل میشود و دارو را برای درمان بیماری واژن (مانند عفونت قارچی) یا کل بدن (مانند درمان‌های هورمونی) آزاد می‌کند. نحوه گذاشتن شیاف در زنان به این صورت است که جهت شیاف گذاشتن به جلو باید پس از شستشو و نظافت دست ها ، با انگشت اشاره شیاف را وارد واژن خود کنید یا با اپلیکاتور شیاف را وارد کنید و آن را تا جایی که راحت هستید فشار دهید تا شیاف در واژن قرار گیرد.
سخن آخر
شیاف ها داروهای جامدی هستند که استفاده موضعی دارند و جهت استفاده داخل بدن مصرف می شوند. بدن داروها را از شیاف به سرعت جذب می‌کند. داروهایی که از طریق شیاف وارد بدن می‌شوند سریعتر از داروهایی که از طریق خوزاکی مصرف می‌شودعمل می‌کنند. دلیل این امر این است که شیاف‌ها در داخل بدن ذوب مشده و مستقیماً وارد جریان خون می‌شوند. در بسیاری از موارد، آن‌ها همچنین ممکن است تسکین سریعتر و هدفمندتری همراه با عوارض جانبی کمتر نسبت به داروهای خوراکی، ارائه دهند.
سوالات متداول
شیاف مورد استفاده چقدر باید داخل برود؟
خیلی وقتها افرادی که قبلا از شیاف استفاده نکردهاند؛ از اینکه شیاف تا چه اندازه باید در مقعد جلو رود اطلاعی ندارند. این تصور که انتهای شیاف باید بیرون از بدن بماند و حتی این تصور که شیاف باید خیلی داخل برود ، تقریبا اشتباه است. در واقع بهترین روش این است که شیاف به اندازه 3 سانتیمتر یا 2 بند انگشت، به مقعد داخل شود، تا بهترین نتیجه حاصل گردد.
چند دقیقه بعد از استفاده شیاف به دستشویی برویم؟
بهترین راه برای جذب شیاف این است که بعد از گذاشتن شیاف ، پانزده دقیقه دراز کشیده تا شیاف درون بدن حل شود. همچنین بهتر است تا یک ساعت پس از استفاده از شیاف به دستشویی نروید.
آیا خروج محتویات شیاف پس از استعمال آن طبیعی است؟
چنانچه پس از استفاده ، شیاف به صورت کامل یا نیمه کامل خارج شد دوباره پروسه داخل گذاشتن شیاف را تکرار کنید تا کامل در مقعد قرار گیرد. اما چنانچه شیاف فقط به صورت ترشحات چرب از بدن خارج شد، نگران نباشید چون دارویتان جذب شده است.
