مادر و کودک, شیرخشک و غذای کودک

شیر خشک و انواع آن را بشناسیم

شیر-خشک-و-انواع-آنرا-بشناسیم

شیر خشک و انواع آن

بهترین منبع غذایی جهت رشد نوزاد، شیر مادر است. شیر مادر ترکیبی غنی از پروتئین، چربی، کربوهیدرات، ویتامین ها، مواد معدنی و مایعات است . اولین شیر که بعد از تولد نوزاد ، از سینه مادر خارج می شود (آغوز ) بهترین تقویت کننده سیستم ایمنی نوزاد می باشد و از او در مقابل بیماری ها محافظت می کند. مواد پروتئینی و چربی موجود در شیر مادر به شکلی است که هضم آن ها در دستگاه گوارش نوزاد راحتتر از شیر خشک و انواع آن می باشد.

همچنین تغذیه با شیر مادر ریسک بیماری های گوارشی همچون کولیک نوزادان ، رفلاکس ، گاستروانتریت، بیماری های آلرژیک همچون آسم و آگزما و حتی ابتلا به برخی از بدخیمی ها را کاهش می دهد. لذا بهتر است تا 6 ماهگی شیر مادر تنها منبع تغذیه نوزاد باشد و پس از آن نیز تا 2 سالگی به عنوان تغذیه کمکی در کنار غذای اصلی طفل استفاده شود.

ممکن است برای طفل ناگزیر به استفاده از شیر خشک باشیم.  باتوجه به اینکه انواع مختلفی شیر خشک در بازار موجود می باشد بهتر است با انواع مختلف آن آشنا باشیم، تا بتوانیم انتخاب مناسبی برای کودک خود داشته باشیم. بر اساس استانداردهای FDA فرمولاسیون همه شیرخشک های موجود باید حاوی حداقل مواد ماکرو مغذی و میکرو مغذی های شناخته شده مورد نیاز نوزاد باشد.

 

انواع شیرخشک در ایران

شیرخشک معمولی

در بیشتر شیرخشک های بازار، از پروتئین گاوی به عنوان منبعی از پروتئین و همچنین از قند لاکتوز بعنوان کربوهیدرات استفاده میشود. فرمولاسیون کلی شیرخشک های معمول تفاوت خاصی با هم ندارند. حتی در صورت موجود نبودن یک برند خاص می توان از برندهای دیگر استفاده نمود .شیرخشک های معمولی بر اساس اینکه در کدام رده سنی استفاده می شوند به نوع یک، دو و سه تقسیم بندی می شوند. نوع 1 این شیر خشک ها در اطفال زیر 6 ماه، نوع 2 در اطفال 6 ماه تا یک سال و نوع 3 در اطفال بالای یک سال استفاده می شود.

 

شیر خشک ویژه نوزادان نارس و کم وزن

میزان کالری و پروتئین در شیر خشک های مخصوص کودکان نارس بیشتراست. معمولا دراین شیرخشک از پروتئین گاوی whey که نسبت به casein جذب بهتری در دیواره گوارش نوزاد نارس دارد استفاده می شود. همینطور دارای نوعی از چربی به شکل تری‌گلیسرید است که زنجیرۀ متوسط دارد و راحت تر جذب می‌شود. ترکیبات معدنی دیگری مثل منیزیم ، کلسیم و فسفات نیز به مقدار بیشتری به این پودر شیر ها  اضافه شده است. میزان آهن موجود در آنها بیشتر است زیرا نوزادان نارس در ریسک کم خونی فقر آهن هستند.

 

شیر خشک با پروتئین سویا

از انواع شیر خشک ، شیر خشک با پروتئین سویا میباشد که دارای پروتئین سویا به جای پروتئین گاوی میباشند و همچنین از کربوهیدرات های ذرت به جای قند لاکتوز استفاده میشود. شیر خشک با پروتئین سویا ، از روغن‌های گیاهی ، نشاسته ی ذرت یا ساکارِز تولید شده و در مواردی با آهن غنی میشوند. پروتئین‌های گیاهی درون این شیرخشک سویا تا حد امکان تغییر داده شده است تا گوارش و هضم آن برای کودکان راحت و آسان باشد. معمولا در خانواده های گیاهخواری که ترجیح می دهند فرزندانشان گیاه خوار شوند کاربرد دارد.

دلایل استفاده از شیرخشک بر پایۀ سویا موارد زیر است:

  • کمبود گذرای لاکتوز: عدم تحمل لاکتوز به طور موقت که به علت عفونت در دستگاه گوارش ایجاد شده است. علائم و نشانه های عدم تحمل لاکتوز، دردهای دل و نفخ شکم کودک، اسهال، حالت تهوع یا استفراغ و همچنین بازگشت اسید معده به مری و دهان است.
  • گالاکتوزمی: اختلال نادر ارثی است که بدن فرد توانایی شکستن و تجزیه ی گالاکتوز را ندارد.گالاکتوز نوعی قند در شیر برای تولید انرژی استٰ.
  • کمبود مادرزادی لاکتوز: کمبود مادرزادی لاکتوز یک اختلال مادرزادی نادر است که در آن آنزیمی که باید لاکتوز قند را در بدن بشکند، در بدن کودک یا اصلا وجود ندارد یا خیلی کم است. این مشکل با نشانه های عدم تحمل لاکتوز در کودک نمایان می‌شود و ممکن است مسئله ای تهدیدکننده برای نوزاد باشد.

 توجه داشته باشید  که در صورت حساسیت به پروتئین گاوی احتمال حساسیت به پروتئین سویا نیز وجود دارد.

شیر خشک بدون لاکتوز

یکی دیگر از انواع شیر خشک، شیر خشک بدون لاکتوز به علت اینکه قند لاکتوز ندارد برای مواردی مانند گالاکتوزمیا و همچنین کمبود مادرزادی آنزیم لاکتاز استفاده میشود. همچنین در موارد گاستروانتریت عفونی شدید که کودک اسهال شدیدی دارد استفاده موقت از این نوع شیر خشک بدون لاکتوز باعث کوتاه شدن دوره اسهال می شود. به علاوه در کولیک نوزادانی که شدید باشد و با درمانهای معمول دیگر کنترل نشود می توان از این محصول استفاده کرد.

معمولا در بازار در برند های مختلف شیرخشک با پسوند “ال اف” یا “LF ” مشخص می شوند.

 

 شیر خشک هایپو آلرژیک و نان آلرژیک

شیر خشک های هایپوآلرژیک با پسوند ” اچ آ” یا “HA “شناخته میشوند. معمولا در کودکان با آلرژی به پروتئین گاوی استفاده می شود. حساسیت و آلرژی به پروتئین گاوی معمولا بشکل دفع خون در مدفوع، وزن گیری نامناسب بچه، کولیک شکمی شدید و مکرر و غیر قابل کنترل و همچنین رفلاکس های شدید که همراه با وزن گیری نامناسب کودک مشاهده می شود.

در شیر خشک های اچ آ در واقع موکول درشت پروتئین گاوی به صورت هیدرولیز شکسته شده و به مولکول های کوچک تر پروتئین که هایپوآلرژیک هستند و ریسک کمتری برای آلرژی دارند استفاده می شود.

البته ممکن است در برخی از اطفال حتی این پروتئین های هایپوآلرژیک هم غیر قابل تحمل و آلرژی زا باشد. در این صورت از شیر خشک های حاوی اسید آمینه به جای شیر خشک های هایپوآلرژیک استفاده می شود. شیر خشک های حاوی اسید آمینه به شیر خشک های نان-آلرژیک معروف هستند.

متاسفانه شیرخشک های حاوی اسید آمینه هم گران هستند و هم طعم دلپذیری ندارند. بهتر است فقط در موارد آلرژی شدید و عدم تحمل پروتیئن گاوی استفاده گردد.

معمولا در بیشتر کودکان حساسیت و آلرژی به پروتئین های گاوی، بعد از 2 سالگی فروکش می کند و دیگر نیاز به ادامه مصرف این ترکیبات نمی باشد.

 

شیر خشک  آنتی رفلاکس

رفلاکس در کودکان و نوزادان معمولا حالت فیزیولوژیکی دارد و احتیاج به نگرانی والدین و استفاده از درمان های خاصی نمی باشد.  گاهی این رفلاکس ها همراه علائم هشدار دهنده دیگری است. همچنین امکان دارد باعث اخلال در رشد کودک گردد. در این صورت نیاز به بررسی این علائم می باشد.

اگر دلیل این رفلاکس ها حساسیت به پروتئین گاوی باشد ، استفاده از شیرخشک های هایپو یا نان-آلرژیک توصیه می شود. اگر رفلاکس به درمان های معمول جواب ندهد می توان برای یک دوره از شیر خشک های آنتی رفلاکس استفاده نمود. شیر خشک های آنتی رفلاکس پسوند “ای آر” یا (AR) شناخته می شوند. شیر خشک آنتی رفلاکس بخاطر اضافه شدن نشاسته ی برنج و یا ذرت، نسبت به سایر شیر خشک های معمولی غلظت بیشتری داشته و از رفلاکس معده به مری و دهان جلوگیری میکند.

 

شیر خشک متابولیک

شیر خشک متابولیک یکی دیگر از انواع شیر خشک ها میباشد که برای کودکانی با بعضی عارضه‌ها که ممکن است به تغذیۀ خاصی نیاز داشته باشند تولید می‌شود. در ایران برای هر فردی که به شیرخشک‌های متابولیک نیاز دارد، سهمیۀ خاصی تعیین می‌شود. اگر کودک شما مطابق دستور و نظر پزشک نیاز به شیر خشک متابولیک داشته باشد، می‌توانید با ثبت‌نام و پر کردن فرم در سامانۀ غذا و دارو، میزان مورد نیاز شیرخشک فرزندتان را دریافت کنید.

 

شیرخشک ویژه

فرمولاسیون این نوع شیرخشک جدیداً در بازار ورود کرده است و شباهت بسیار زیادی به شیر مادر دارد. عموما پودر شیر ویژه به‌عنوان مکمل غذایی استفاده می‌شود تا از کولیت معده نوزاد جلوگیری تا در روند رشد نوزاد اختلال ایجاد نکند. معمولا گران‌تر از انواع شیر خشک معمولی است و در موارد نادر در ۶ ماه اول تجویز می‌شوند.

 

شیر خشک برای بزرگسالان

در قرن بیستم انواع شیر خشک به نام شیرخشک برای بزرگسالان به بازار آمد. این نوع شیر خشک از شیر مایع تهیه می‌شود. اما به‌صورت پاستوریزه آماده شده، رطوبت آن با شوک حرارتی کوتاه تبخیر شده، مایع آن تغلیظ گردیده و سپس به حالت پودری در می‌آید. شیرخشک برای بزرگسالان تنها برای تهیه شیر مایع به کار نمی‌رود. بلکه از آن به‌عنوان جایگزین شیر در تهیه غذا و دسرها نیز استفاده می‌کنند. ویژگی‌های شیرخشک برای بزرگسالان، ماندگاری بیشتر، سالم بودن و همچنین حمل و نقل آسان آن‌ها است. طرز تهیه شیرخشک برای بزرگسالان نیز همچون شیرخشک کودکان است که باید آن را به آرامی در آب ولرم حل کرده و سپس استفاده نمود.

پودر-شیر-خشک-برای-دسر

انواع شیرخشک بر اساس شکل و فرم

شیر خشک‌ها چند شکل دارد که اغلب دو شکل آن در بازار بیشتر موجود است. این دو مدل معمول‌تر می‌تواند به شکل‌های زیر باشد:

شیرخشک پودری

یکی از اقتصادی‌ترین انواع شیر خشک است .  با محیط زیست سازگارتر است، زیرا تولید زباله کمتری دارد. چرا که یک بسته از پودر شیر تا مدتی غذای کودک را تامین میکند.

از لحاظ آماده سازی شیرخشک پودری زمانبرتر است. و همینطور بهتر است که دستورات روی هر قوطی خاص شیرخشک را انجام دهید تا از بروز مشکلات احتمالی برای کودک جلوگیری کنید. بعد از باز کردن قوطی نیز معمولاً تا یک ماه می‌توانید از آن استفاده کنید. از آنجایی که محصولات خوردنی فاسد شدنی میباشند، حتما تاریخ انقضا و مصرف روی قوطی را نگاه کنید.

شیرخشک مایع یا شیر مصنوعی مایع

راحت‌ترین نوع شیرخشک از نظر استفاده است. نیازی به مخلوط کردن و اندازه‌گیری ندارد. بطوری که کافی است درب بسته را باز و به اندازه ی لازم در شیشه شیر یا لیوان بریزید و به کودک بدهید. البته معمولاً از شیر خشک‌های پودری گران‌تر است. حتی در داروخانه ها نیاز به یخچال یا مکان های خاصی جهت نگهداری دارند. در نتیجه پس از باز شدن نیز طول عمر کمی دارد و باید طی ۴۸ ساعت مصرف شود.

از آن جایی که هر قوطی شیر مایع را فقط یک بار می‌توان استفاده کرد، به همین دلیل باید در تعداد خریداری شود . درنتیجه فضای بیشتری نسبت به شیرخشک پودری اشغال می‌کند.

شیرهای مصنوعی مایع اغلب رنگشان از شیرخشک‌های پودری تیره‌تر و کرم‌ رنگ است. به همین خاطر، نظر مادران این است که شیر خشک های آماده احتمال لک دار کردن لباس های نوزادان را بیشتر میکند.

 

 

انواع شیر خشک را از کجا تهیه کنیم ؟

اگر قصد خرید شیرخشک داریدو یا شیرخشک مورد نظرتان را پیدا نمی کنید ،  داروخانه شبانه روزی دکتر حبیبی یکی از معتبرترین مراکز خرید محصولات درمانی و مراقبتی می‌باشد که محصولات خود را بصورت اورجینال و در برندهای متنوع که مورد سلیقه عموم مردم باشد با قیمت‌های مناسب ارائه می‌دهد. شما می‌توانید با مراجعه به سایت https://daroosazam.com محصولات مورد نظر خود را از طریق سایت بصورت آنلاین سفارش داده و به موقع تحویل بگیرید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

کپچا *محدودیت زمانی مجاز به پایان رسید. لطفا کد امنیتی را دوباره تکمیل کنید.